Gorąca, aromatyczna kawa uprzyjemnia nam poranek i sprawia, że w nowy dzień wchodzimy z energią. A jak zaparzyć kawę, by wydobyć z niej wszystko co najlepsze? Nie każdy w domu ma przecież ekspres…

Może to i dobrze, bo wtedy jest szansa na zaparzenie kawy w ciekawszy sposób. Każdy alternatywny sposób parzenia kawy sprawi, że kawa będzie smakowała inaczej. Grunt to znaleźć swój ulubiony sposób.

Na szczęście, mamy cały wachlarz możliwości – Chemex, Drip, Kalita, Kawiarka, French Press….

Parzenie kawy w sposób alternatywny nie jest trudne – na początek proponuję trzymać się zasad – po kilku parzeniach będziecie przygotowywać kawę z zamkniętymi oczami.

CO WAŻNE?

• Zalecana twardość wody to około 70 mg/l. Woda zbyt twarda, czyli taka, która zawiera dużą ilość jonów magnezu i wapnia, negatywnie wpływa na bukiet smakowy kawy.
• Dobrze, jeśli nasza woda ma ph w granicach 7.0. Dlaczego ph wody jest takie ważne? Otóż, odczyn kwaśny i zasadowy zupełnie zmieniają smak kawy. Woda o odczynie zasadowym, sprawi, że kawa będzie miała gorzki posmak, natomiast kwaśny odczyn wody przyczyni sie do tego, że nasza kawa będzie poprostu kwaśna.
• Ważnym aspektem jest również TDS (Total Dissolved Solids), czyli całkowita ilość rozpuszczalnych w wodzie substancji. Poziom 150 mg/l jest najbardziej odpowiednim do parzenia kawy. Ale akceptowalny poziom TDS to od 75 mg/l do 250 mg/l.  Co jeśli TDS jest zbyt wysokie? Kawa nie będzie miała miała możliwości rozpuszczenia swoich drogocennych substancji, nie poczujemy wtedy pełni aromatu. Jeśli natomiast TDS jest niższy od zalecanego, wtedy kawa uwolni zbyt dużo swoich substancji, co skutkować będzie wysoką goryczką i wręcz nieprzyjemnym, ostrym smakiem. Woda powinna być świeża, czysta i pozbawiona obcych aromatów, takich jak na przykład chlor, który nawet w niewielkich ilościach może wpłynąć bardzo niekorzystnie na finalny smak kawy. Dlatego polecam używanie filtrów, na przykład system odwróconej osmozy, filtr przepływowy czy bardzo popularny, w miarę tani i łatwo dostępny filtr typu dzbanek filtrujący. Pamiętajmy, że przy parzeniu kawy, jakość wody ma ogromne znaczenie. O wodzie do parzenia kawy, szczegółowo pisałam tutaj.

CHEMEX 

Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów Chemexa – na 3, na 6, na 10, na 5 filiżanek kawy, z rączką, bez rączki, z drewniana opaską i bez niej. Ja wybrałam ten na 6 filiżanek.

FILTRY – Warto zainwestować w firmowe filtry Chemex. Dostępne są w wersji kwadratowej i okrągłej. Ja wolę te kwadratowe – są bardzo proste w użyciu – 3 warstwy układamy dokładnie tak, aby wylewka była na środku. Ten zabieg sprawi, że 3 warstwy będą tworzyły dość grubą powłokę, która nie zaklei kanalika i dzięki temu, powietrze będzie swobodnie dochodzić do wnętrza naczynia i nie zablokuje przepływu kawy podczas parzenia.

KAWA – Powinna być zmielona raczej grubo – coś między gruboziarnistą solą a pieprzem, zdecydowanie grubiej, niż do ekspresu ciśnieniowego, gdyż zmielone ziarna przez dłuższy czas mają kontakt z wodą i drobne mielenie sprawiłoby, że  kawa będzie przeparzona i gorzka. Dla prawdziwych kawoszy do Chemexu proponuję kawy typu Single (kawa jednorodna, z jednego zboru, czysta, nie mieszana z innymi)

1. Włóż filtr do naczynia i przelej go wrzącą wodą (mniej więcej 200ml) polewając w miarę możliwości całą powierzchnię filtra. Chodzi o to, aby woda wypłukała filtr – dzięki temu zniknie papierowy posmak, a samo naczynie ogrzeje się. Następnie wylej wodę z naczynia – nie musisz wyciągać filtra – między filtrem a naczyniem pozostaje kanał, przez który możesz wylać wodę.
2. Wsyp odpowiednią ilość kawy –  na każde 100 ml wody użyj 6g kawy. Więc jeśli chcemy otrzymać 500ml naparu musimy użyć 30g kawy.
3. Zalej świeżo zagotowaną wodą – nie może to być jednak wrzątek. Woda powinna mieć ok. 84-96 stopni C. Ale uwaga – zalewamy tylko do nasączenia ziaren. Więc na 1g kawy użyć 2g wody czyli na pierwsze zalanie 30g kawy użyjemy 60g wody. Wtedy właśnie przez 30s będzie miał miejsce BLOOMING – kawa rozkwita, uwalnia cały swój bukiet smakowy. Po 30s powoli wlewamy pozostałą ilość wody.
4. Kawa powinna lać się cieniutkim strumykiem. Jeśli kapie, oznacza to, że ziarno jest zbyt drobno zmielone. Jeśli leje się zbyt szybko – ziarno jest zmielone zbyt grubo. Cały proces parzenia kawy, nie powinien trwać dłużej, niż 4 minuty. Po tym czasie usuń filtr z naczynia i delikatnie zamieszaj.

DRIP V60

Hario otrzymał setki nagród za wzornictwo, ale to V60 stał się jego najbardziej znanym wynalazkiem. Nazwa pochodzi od wektora 60, kąta stożka 60º. V60 został najpierw wprowadzony w ceramice i szkle, potem w plastiku, a na końcu w metalu. Ostateczną edycją Hario V60 jest Copper Coffee Dripper. Został zaprojektowany z myślą o wysokiej przewodności cieplnej, co dzięki lepszemu zatrzymywaniu ciepła prowadzi do lepszej ekstrakcji.

Drip to typowy przedstawiciel alternatyw, dlatego podobnie jak w Chemexie, najlepiej sprawdzą się w nim kawy jednorodne tzw. single.  Drip pozwoli na wyciągnięcie z tych kaw kwintesencji ich terroir (charakterystyka smaku i aromatu typowa dla danego klimatu, gleby i uwarunkowań konkretnej szerokości geograficznej, na której uprawiana jest kawa) i odkrycie, co dany region może zaoferować.

Kawa z dripa jest rześka, świeża, owocowa.

Potrzebujemy: drip, filtry w odpowiednim rozmiarze, serwer lub kubek, do którego będzie przelewała się kawa, waga oraz stoper.

1. Dripper ustawiamy na serwerze, filtr zginamy wzdłuż perforowanej linii. Rozmiar filtra dobieramy do rozmiaru drippera. Mamy do wyboru białe i szare – białe mają neutralny zapach. Następnie przelewamy go wrzącą wodą polewając w miarę możliwości całą powierzchnię filtra. Chodzi o to, aby woda wypłukała filtr – dzięki temu zniknie papierowy posmak, a samo naczynie ogrzeje się. Następnie wylej wodę z naczynia.
2. Wsyp odpowiednią ilość kawy –  na każde 100 ml wody użyj 6g kawy. Więc jeśli chcemy otrzymać 300ml naparu musimy użyć 18g kawy. Powinna być zmielona na piasek – czyli coś pomiędzy gruboziarnistą a drobnoziarnistą solą – mielenie kawy jest bardzo istotne z uwagi na to, że jeśli zmielimy kawę za grubo, woda przeleje nam się przez kawę za szybko, w wyniku czego otrzymamy „płytki” napar, mocno rozwodniony, bez wyrazu. W przypadku zbyt drobnego zmielenia istnieje ryzyko zapchania się papierowego filtra przez drobinki kawy, w wyniku czego woda przestanie nam się przelewać lub parzenie wydłuży się do tego stopnia, że otrzymamy przeparzony napar, w którym pojawią się nieprzyjemne nuty smakowe i gorycz.
3. Zalej świeżo zagotowaną wodą – nie może to być jednak wrzątek. Woda powinna mieć ok. 84-94 stopni C. Zalewamy tylko do nasączenia ziaren – używamy do tego 50g wody. Preinfuzja, czyli rozkwitanie kawy trwa zazwyczaj ok. 30s.
4. Po 30s dolewamy około 70 g wody, po kolejnych 20 s dolewamy około 50 g wody – i tak co 20 s po 50 g wody.
5. Kawa powinna lać się cieniutkim strumykiem. Jeśli kapie, oznacza to, że ziarno jest zbyt drobno zmielone. Jeśli leje się zbyt szybko – ziarno jest zmielone zbyt grubo. Cały proces parzenia kawy, nie powinien trwać dłużej, niż 3 minuty. Po tym czasie usuń filtr z naczynia i delikatnie zamieszaj.

KAWIARKA

Nazywana również makinetką, moką,  kupresem, kafetierką, to nic innego jak ciśnieniowy czajniczek do parzenia kawy. Przygotowanie dobrej kawy w kawiarce jest dość proste i szybkie.

• MATERIAŁ – to, z czego kawiarka jest wykonana ma znaczenie. I tutaj zazwyczaj jakość idzie w parze z ceną. Dobrej jakości kawiarka jest wykonana ze stali nierdzewnej lub miedzi. Ale jest również ogromny wybór kawiarek aluminiowych. Jeśli używamy kawiarki codziennie lub kilka razy w tygodniu, warto zainwestować w porządną kawiarkę, która nie jest wykonana z aluminium. Dlaczego? Oczywiści chodzi o kwestie zdrowotne. Aluminium bowiem, może negatywnie oddziaływać na nasze zdrowie. Wchodząc w reakcje z żywnością, uwalnia szkodliwe dla organizmu substancje. Jednakże, naukowcy twierdzą, że poziom uwalnianych, szkodliwych substancji nie jest na tyle wysoki, by mógł w sposób drastyczny pogorszyć stan zdrowia. Niemniej jednak, faktem jest, że aluminium jest magazynowany w mózgu i  odpowiada za długofalowe pogarszanie jego wydolności. Kawiarki wykonane z aluminium są nieco tańsze od tych, wykonanych ze stali nierdzewnej.
• POJEMNOŚĆ – Kawa z kawiarki to bardzo mocna, aromatyczna kawa, która w zasadzie przypomina klasyczne, włoskie espresso. Występuje kilka pojemności kawiarek – a oznaczenie TZ ma nam pomóc przy wyborze idealnej opcji dla siebie. Jeśli kawiarka potrzebna jest na jedną kawę, nie warto inwestować w kawiarkę z wysokim oznaczeniem.

• ZAWÓR BEZPIECZEŃSTWA – w dolnej części kawiarki, w zbiorniku na wodę powinien być zamontowany wentyl/ zawór bezpieczeństwa.  Pełni bardzo ważną funkcję – otwiera się i odprowadza parę, przy zbyt wysokim ciśnieniu. Zdarza się to wtedy, gdy na przykład kawa jest zbyt drobno zmielona i zatkała dziurki w sitku, albo gdy moc palnika jest zbyt duża. Wtedy zaobserwujemy wydobywającą sie parę z tegoż zaworu. Dzięki temu zaworowi/wentylowi kawiarka nie wybuchnie. Warto zainwestować w kawiarkę wyższej klasy, głównie ze względu na nasze bezpieczeństwo.
• Pełni jeszcze jedną rolę – mianowicie wiemy, do którego momentu wlać wodę do dolnego zbiornika – woda nie może zalać wentyla. Wody należy nalać tuż pod wentyl.
• ŻRÓDŁO CIEPŁA – kupując kawiarkę należy dopasować model do kuchenki, którą mamy. Nie wszystkie bowiem modele nadają się do wszystkich źródeł ciepła. Największy jednak wybór oferują firmy produkujące kawiarki przeznaczone do kuchenek gazowych. Jeśli masz płytę indukcyjną, szukaj kawiarki ze specjalnym oznaczeniem.

1. Do zbiorniczka nalewamy gorącą, przegotowaną wodę, pod zawór. Użycie gorącej wody, zdecydowanie skróci proces parzenia kawy.
2. Sitko napełniamy odpowiednio zmieloną kawą, z rantów usuwamy nadmiar kawy, nie ubijamy i nie ugniatamy kawy. Kawy powinno być 1mm mniej niż wysokość rantów.
3. Skręcamy kawiarkę – uwaga – dolna część może być gorąca, warto użyć ręcznika, aby się nie poparzyć.
4. Nastawiamy na źródło ciepła i otwieramy pokrywę. Dzięki temu będziemy widzieć kiedy kawa zaczyna wypływać z dyszy. Powinna wypływać spokojnym strumieniem i nie bryzgać na boki.
5. Od momentu, kiedy kawa zacznie wypływać z dyszy do zbiornika na kawę odliczamy 2-3 minuty.

FRENCH PRESS

To metoda dla tych, którzy lubią poczuć kawę w pełni. Jak wiemy papierowe filtry zatrzymują część olejków, dlatego kawa parzona z użyciem filtrów jest klarowna, czysta, orzeźwiająca. Jeśli zaparzymy kawę we French Press’ie otrzymamy napar bogaty, aromatyczny, o jedwabistej cielistości.

French Press został wynaleziony we Francji albo …. we Włoszech. Do dziś nie ma pewności kto był pierwszy. Za to po raz pierwszy został opatentowany w 1929 roku przez włoskiego projektanta Attilio Caliman.

French Press często nazywany jest również  press pot, coffee press, cafetiere czy cafetiere a piston.

Samo przygotowanie kawy jest bardzo proste – wystarczy kilka minut, by cieszyć się wspaniałym smakiem  świeżo parzonej kawy. Jest to jednocześnie jeden z najszybszych i najprostszych sposobów na przyrządzenie doskonałej kawy w domu. Główną zaletą tego typu urządzenia jest możliwość odseparowania fusów od naparu właśnie za pomocą prostego tłoka z sitkiem.

Parząc kawę we francuskiej prasce można sięgnąć po kawę wypalaną do espresso, blendy arabiki i robusty, single, jak i ziarna do metod przelewowych –  wszystko w zależności od preferencji, gustu! W skrócie – możecie użyć ulubionych ziaren, a French Press wydobędzie z nich głębokie, pełne aromaty.

• zagotuj świeżą wodę, chwilę odczekaj – powinna mieć temperaturę około 94-96°C,
• przepłucz naczynie gorącą wodą, aby go ogrzać,
• zmiel grubo kawę – zbyt drobne mielenie może przytkać sitko, wsyp kawę do french pressa – na 500ml wody użyj 30g kawy (czyli na każde 100 ml wody – 6g kawy)
• zalej kawę połową ilości wody, po 30 s wlej resztę wody i dokładnie wymieszaj – zapewni to równomierną ekstrakcję,
• po upływie  3 minut kawa jest gotowa – wystarczy przykryć kawę pokrywą z tłokiem i przecisnąć,
• przelej kawę do naczyń – unikaj sytuacji, gdy trochę kawy pozostanie we french pressie – ona cały czas będzie się parzyć, a parzenie dłuższe niż 3-4 minuty sprawi, że kawa będzie  przeparzona, gorzka, nieprzyjemna w smaku.

Najlepiej metodą prób i błędów znaleźć swój ulubiony sposób parzenia kawy – można eksperymentować z ilością kawy, gradacją oraz czasem parzenia. Po kilku próbach z pewnością znajdziecie najlepsze rozwiązanie.

Życzę zatem samych pozytywnych wrażeń z parzenia kawy w sposób alternatywny.

źródła: https://www.ncausa.org/About-Coffee/How-to-Brew-Coffee

https://codepen.io/Thinknboutstuff/full/VaNBMR

Ika Graboń, „Kawa. Instrukacja obsługi.”2017