Bez wątpienia szparagi to jedne z najzdrowszych warzyw na świecie. Są nie tylko skarbnicą wielu witamin i minerałów ale również doskonałym źródłem antyoksydantów. Ich regularne spożywanie niesie za sobą wiele pozytywnych skutków. Są sprzymierzeńcami w walce z otyłością, cukrzycą a nawet – jak dowodzą badania – z chorobą Alzheimera. Co ważne, ze względu na właściwości i zawarte w szparagach składniki powinny sięgnąć po nie szczególnie osoby, które starają się o dziecko oraz kobiety w ciąży.
Szparagi to przede wszystkim bogate źródło kwasu foliowego, który jest niezbędny zarówno na etapie starań o ciążę, jak i w jej trakcie – zabezpiecza bowiem prawidłowy rozwój płodu i minimalizuje wystąpienie wad wrodzonych dziecka. Poza tym kwas foliowy spowalnia procesy starzenia i pomaga w regeneracji uszkodzonych komórek, nieoceniony jest również jako wsparcie układu krążenia. Kwas foliowy chroni także serce, obniża poziom homocysteiny, związanej ze zwiększonym ryzykiem choroby niedokrwiennej serca. Kwas foliowy może również zapobiegać chorobie nowotworowej. Niedobory tej witaminy mogą uszkadzać DNA i prowadzić do zmian nowotworowych w komórkach.
Ponadto wspomaga funkcjonowanie układu krwiotwórczego (zapobiega anemii), nerwowego (bierze udział w produkcji przekaźników nerwowych, które odpowiadają m.in. za samopoczucie, sen i apetyt) oraz odgrywa kluczową rolę w metabolizmie homocysteiny.
Szparagi to jednak nie tylko kwas foliowy, ale także bogate źródło witamin. Zawierają substancje, takie jak:
- Chlorofil – chlorofil wykazuje działanie eliminujące czynniki kancerogenne, innymi słowy wykazuje działanie przeciwnowotworowe, działa przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie – używany jest do leczenia takich schorzeń jak artretyzm, zapalenie zatok, a nawet zapalenie trzustki. Chlorofil jest bardzo silnym antyoksydantem – eliminuje wolne rodniki i oczyszcza organizm z toksyn, wiążąc metale ciężkie i usuwając je z organizmu; o dobroczynnym wpływie chlorofilu pisałam też tutaj;
- Asparagina – pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowo – mięśniowego, wspomaga pracę nerek i odpowiada za prawidłowy poziom nawodnienia organizmu,
- Błonnik – jest istotny dla prawidłowego trawienia oraz obniżenia stężenia cholesterolu, zmniejsza wchłanianie węglowodanów, zapobiegając gwałtownym skokom glukozy we krwi, zmniejsza ilość lipidów i trójglicerydów we krwi, które są wiązane i wydalane,
- Glutation – przeciwutleniacz zwalczający czynniki rakotwórcze, chroniacy komórki przed wolnymi rodnikami,
- Rutyna – współdziała z witaminą C, utrzymując we właściwej kondycji naczynia krwionośne,
- Saponiny – mogą zapobiegać chorobom serca, wpływając na zmniejszanie wchłaniania cholesterolu z przewodu pokarmowego,
- Inulina – prebiotyk odżywiający pożyteczne bakterie jelitowe, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego,
- Fosfor, Wapń, Potas – Dwa pierwsze pierwiastki odpowiadają za kondycję kości i zębów. Z kolei wysoka ilość potasu oraz niska zawartość sodu w połączeniu z asparaginą sprawiają, że szparagi mają właściwości moczopędne,
- Żelazo – jest składnikiem mioglobiny – białka występującego w mięśniach (zbliżonego w budowie chemicznej do hemoglobiny), które umożliwia mięśniom pobieranie z krwi niezbędnego do ich pracy tlenu.Żelazo odgrywa również ważną rolę w zwalczaniu bakterii i wirusów przez system odpornościowy, a także wspomaga prawidłową pracę układu nerwowego,
- Magnez – stabilizuje funkcje układu nerwowego i usprawnia pracę szarych komórek, jest odpowiedzialny za sprawne działanie układu naczyniowo-sercowego,
- Witaminy – Witamina B1 (tiamina) wspomaga pracę układu sercowonaczyniowego, pomaga zwalczać chorobę morską oraz półpasiec, a także pływa na właściwy wzrost i rozwój kości,
- Witamina B2 (ryboflawina, witamina G) jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego człowieka, poprawia stan skóry, włosów i paznokci, wzmacnia wzrok, wspomaga leczenie anemii oraz chorób jamy ustnej, warg i języka. Jej niedobór może się przyczynić do rozwoju raka przełyku,
- Witamina B3 (niacyna, witamina PP) bierze udział w syntezie hormonów płciowych (estrogenu, progesteronu i testosteronu), kortyzolu, tyroksyny i insuliny oraz w tworzeniu czerwonych ciałek krwi. Ponadto obniża poziom cholesterolu we krwi, zapobiega zaburzeniom żołądkowo-jelitowym. Przypuszcza się, że może wspomóc leczenie schizofrenii,
- Witamina B4 (cholina) jest współodpowiedzialna za tworzenie i utrzymanie prawidłowej struktury komórek, a także za kontrolowanie funkcji mięśni, układu oddechowego, czynności serca oraz pracy mózgu związanej z pamięcią. Ponadto bierze udział w regulacji gospodarki lipidowej,
- Witamina B5 (kwas pantotenowy) jako koenzym A, bierze udział w przemianach związanych z gospodarką energetyczną w organizmie, m.in. w syntezie kwasów tłuszczowych. Uczestniczy także w syntezie cholesterolu, hormonów sterydowych, witaminy A i D. Ponadto zwiększa wytwarzanie żółci, czerwonych ciałek krwi. Łagodzi również objawy artretyzmu, zapobiega łysieniu i siwieniu włosów. Wzmacnia system odpornościowy i zapobiega skutkom ubocznym leczenia antybiotykami,
- Witamina B6 (pirydoksyna) Jest niezbędna do produkcji hemoglobiny, ma wpływ na ciśnienie krwi, skurcze mięśni (łagodzi nocne skurcze mięśni nóg, cierpnięcie rąk). Ponadto podnosi odporność immunologiczną organizmu i uczestniczy w tworzeniu przeciwciał,
- Witamina B7 (biotyna, witamina H) Jako koenzym karboksylaz uczestniczy w syntezie m.in. kwasów tłuszczowych. Biotyna wpływa również na prawidłowy wzrost i rozwój organizmu, odpowiedni stan skóry (leczy wypryski i procesy zapalne, działa też pozytywnie w przypadku egzemy), zapobiega siwieniu włosów i łysieniu,
- Witamina B8 (inozytol) został określony jako substancja wpływająca na insulinowrażliwość,
Kobiety w ciąży, oprócz walorów zdrowotnych, z pewnością docenią także niezwykle delikatny smak szparagów, który nie wywoła lub nie spotęguje nudności. Kobiety karmiące również nie muszą obawiać się jedzenia szparagów – Instytut Matki i Dziecka rekomenduje te warzywa w diecie mam karmiących ze względu na zawarty w nich wapń.
Szparagi nie tylko poprawią płodność, ale także obniżą cholesterol i ciśnienie oraz usprawnią pracę serca, a dzięki zawartości beta-karotenu doskonale wpłyną na wzrok.
Wartości odżywcze szparagów gotowanych (w 100 g)*
- Wartość energetyczna – 22 kcal
- Białko ogółem – 2.40 g
- Tłuszcz – 0.22 g
- Węglowodany – 4.11 g (w tym cukry proste 1.30 g)
- Błonnik – 2.0 g
Witaminy
- Witamina C – 7.7 mg
- Tiamina – 0.162 mg
- Ryboflawina – 0.139 mg
- Niacyna – 1.084 mg
- Witamina B6 – 0.079 mg
- Kwas foliowy – 149 µg
- Witamina A – 1006 IU
- Witamina E – 1.50 mg
- Witamina K – 50.6 µg
Minerały
- Wapń – 23 mg
- Żelazo – 0.91 mg
- Magnez – 14 mg
- Fosfor – 54 mg
- Potas – 224 mg
- Sód – 14 mg
- Cynk – 0.60 mg
*Źródło: USDA National Nutrient Database for Standard Reference
Szparagi składają się w około 94 procentach z wody, są lekkostrawne i niskokaloryczne gdyż 100g szparagów to zaledwie 17kcal i 0,2g tłuszczu. Co więcej, można je przyrządzić naprawdę na wiele sposobów i zawsze będą smakować doskonale. Co ciekawe, są świetnym afrodyzjakiem, gdyż zawierają fitoestrogeny, które w organizmie kobiety działają podobnie do estrogenu – hormonu odpowiadającego za libido.
Zachęcam do eksperymentowania ze szparagami, zarówno zielonymi jak i białymi. I koniecznie tymi z lubelszczyzny.
Źródła: https://www.medicalnewstoday.com/articles/270805
http://www.imid.med.pl/pl/dla-pacjenta/porod-w-instytucie/ciaza-kwas-foliowy
https://plodnosc.pl/szparagi-idealne-na-ciaze-maja-tylko-jeden-diabelski-skutek-uboczny/
https://www.healthline.com/nutrition/why-does-asparagus-make-your-pee-smell#asparagusic-acid
