Lubię dobrą, aromatyczną i mocną kawę. Najlepiej taką z ekspresu ciśnieniowego. Ale co jeśli w domu nie mamy ekspresu? Tu z pomocą przychodzą nam alternatywne sposoby parzenia kawy w domu, których cykl rozpoczynam właśnie wpisem o kawiarce. To proste urządzenie, nie bez powodu jest tak chętnie używane w wielu domach. Kawa z kawiarki to propozycja dla wszystkich miłośników esencjonalnego espresso.
Kawiarka, nazywana również makinetką, moką, kupresem, kafetierką, to nic innego jak ciśnieniowy czajniczek do parzenia kawy. Przygotowanie dobrej kawy w kawiarce jest dość proste i szybkie.
Wystarczy zgłębić wiedzę na temat kilku aspektów i będziemy mogli przygotować aromatyczną, pachnącą kawę w zaciszu własnej kuchni.
JAKĄ KAWIARKĘ WYBRAĆ?
- MATERIAŁ – to, z czego kawiarka jest wykonana ma znaczenie. I tutaj zazwyczaj jakość idzie w parze z ceną. Dobrej jakości kawiarka jest wykonana ze stali nierdzewnej lub miedzi. Ale jest również ogromny wybór kawiarek aluminiowych. Jeśli używamy kawiarki codziennie lub kilka razy w tygodniu, warto zainwestować w porządną kawiarkę, która nie jest wykonana z aluminium. Dlaczego? Oczywiści chodzi o kwestie zdrowotne. Aluminium bowiem, może negatywnie oddziaływać na nasze zdrowie. Wchodząc w reakcje z żywnością, uwalnia szkodliwe dla organizmu substancje. Jednakże, naukowcy twierdzą, że poziom uwalnianych, szkodliwych substancji nie jest na tyle wysoki, by mógł w sposób drastyczny pogorszyć stan zdrowia. Niemniej jednak, faktem jest, że aluminium jest magazynowany w mózgu i odpowiada za długofalowe pogarszanie jego wydolności.
Kawiarki wykonane z aluminium są nieco tańsze od tych, wykonanych ze stali nierdzewnej.
- POJEMNOŚĆ – Kawa z kawiarki to bardzo mocna, aromatyczna kawa, która w zasadzie przypomina klasyczne, włoskie espresso. Występuje kilka pojemności kawiarek – a oznaczenie TZ ma nam pomóc przy wyborze idealnej opcji dla siebie. Jeśli kawiarka potrzebna jest na jedną kawę, nie warto inwestować w kawiarkę z wysokim oznaczeniem.
I tak na przykład kawiarka o oznaczeniu 3 TZ – (tazza – filiżanka do espresso) to kawiarka na 3 espresso – mają objętość około 120 – 150 ml.
TZ oznacza bowiem filiżankę, która nie jest równa 50ml! Na przykład kawiarka na 6 espresso maksymalnie pomieści 300ml wody w dolnym zbiorniku, chociaż pod zawór wlejemy jedynie 270-280ml. Zaparzonej kawy, która znajdzie się w górnym zbiorniku będzie znaczenie mniej, bo tylko część wlanej wody przeleci do górnego zbiorniczka na kawę, część wody wyparuje a część pozostanie w dolnym zbiorniczku. Tak więc trzeba liczyć, że tazze (TZ) to jedna filiżanka o pojemności maksymalnie 25-35 mililitrów.
Nie wszystkie kawiarki mają oznaczenie w TZ. Często również pojemność opisywana jest w mililitrach. Ale ilość podanych na opakowaniu ml to nie ilość zaparzonej kawy, tylko ilość wody, którą możemy wlać do dolnego zbiorniczka. Kawy, rzecz jasna będzie wtedy około 20% mniej.
Jeżeli lubimy pić kawę w dużym kubku lub większej filiżance, to polecam zaopatrzyć się w kawiarkę o pojemności 4 lub 6 TZ. Możemy również do pojedynczej porcji kawy dolać gorącej wody, jednak tak przygotowana kawa w niczym nie będzie przypominać klasycznej, kawiarkowej ambrozji.
- ZAWÓR BEZPIECZEŃSTWA – w dolnej części kawiarki, w zbiorniku na wodę powinien być zamontowany wentyl/ zawór bezpieczeństwa. Pełni bardzo ważną funkcję – otwiera się i odprowadza parę, przy zbyt wysokim ciśnieniu. Zdarza się to wtedy, gdy na przykład kawa jest zbyt drobno zmielona i zatkała dziurki w sitku, albo gdy moc palnika jest zbyt duża. Wtedy zaobserwujemy wydobywającą sie parę z tegoż zaworu. Dzięki temu zaworowi/wentylowi kawiarka nie wybuchnie. Warto zainwestować w kawiarkę wyższej klasy, głównie ze względu na nasze bezpieczeństwo.
Pełni jeszcze jedną rolę – mianowicie wiemy, do którego momentu wlać wodę do dolnego zbiornika – woda nie może zalać wentyla. Wody należy nalać tuż pod wentyl.
- ŻRÓDŁO CIEPŁA – kupując kawiarkę należy dopasować model do kuchenki, którą mamy. Nie wszystkie bowiem modele nadają się do wszystkich źródeł ciepła. Największy jednak wybór oferują firmy produkujące kawiarki przeznaczone do kuchenek gazowych. Jeśli masz płytę indukcyjną, szukaj kawiarki ze specjalnym oznaczeniem.
Czym różnią się kawiarki przeznaczone na kuchenkę gazową i elektryczną od tych dostosowanych do kuchenek indukcyjnych? Przede wszystkim muszą być wykonane ze stali nierdzewnej lub mieć ferromagnetyczne dno oraz posiadać odpowiednio dostosowaną budowę dna, które powinno w całości przylegać do indukcji. Średnica w takich kawiarkach powinna być większa niż 8-9 cm.
Jeśli nie masz w domu kuchenki, to również nie problem. Wielu producentów oferuje kawiarki wpinane do gniazdka elektrycznego. Są nieco droższą alternatywą dla klasycznych kawiarek.
JAK ZAPARZYĆ DOBRĄ KAWĘ?
KAWOWE ZIARNO
KAWA – oczywiście najważniejsza jest dobra jakościowo kawa. Do parzenia w kawiarkach możemy użyć nie tylko kaw klasycznych SINGLE (kawa jednorodna, z jednego zboru, czysta, nie mieszana z innymi) czyli na przykład świeżo palona Kolumbia Supremo Medelin. Ale również BLEND (mieszanka ziaren, zazwyczaj arabiki i robusty), która wspaniale nadaje się do parzenia aromatycznego espresso. Tutaj polecam blend Hanna, czy Espresso don Vito. Ilość kawy użytej do parzenia w kawiarce zależy oczywiście od wielkości sitka – kawy powinno być tyle, ile zmieści się w sitku minus 1 mm. Pamiętajmy jednak, aby kawy nie ubijać, ona sama sie odpowiednio ubije podczas ekstrakcji. Wystarczy zgarnąć kawę z rantów.
GRADACJA
GRADACJA – czyli grubość zmielonego ziarna kawowego, jest bardzo ważna nie tylko przy parzeniu kawy za pomocą kawiarki, ale również w innych alternatywnych metodach parzenia.
Każda metoda potrzebuje w zasadzie innego
stopnia zmielenia ziarna. Kawa do kawiarki powinna być zmielona tak, aby przypominała coś pomiędzy solą a grubo zmielonym pieprzem. Nie powinna być zmielona tak drobno, jak do ekspresu ciśnieniowego, ponieważ może zapchać kanaliki w filtrze, zablokować ekstrakcję i wtedy napar będzie miał gorzki, przepalony smak, a cały proces może się niepotrzebnie przedłużyć. Jeśli kawa będzie odpowiednio zmielona, wtedy proces zaparzania kawy będzie dość sprawny, a stumień kawy z dyszy będzie się sączyć miarowo i spokojnie. Jeśli kawa z dyszy bryzga nam na brzegi kawiarki, to znak, że kawa jest nieodpowiednio zmielona, a moc palnika zbyt duża.
WODA
WODA – powinna być przefiltrowana i przegotowana. Dobrej jakości, miękka woda sprawi, że nasza kawa będzie wyjątkowa w smaku, głęboka i aromatyczna.
- Zalecana twardość wody to około 70 mg/l. Woda zbyt twarda, czyli taka, która zawiera dużą ilość jonów magnezu i wapnia, negatywnie wpływa na bukiet smakowy kawy.
- Dobrze, jeśli nasza woda ma ph w granicach 7.0. Dlaczego ph wody jest takie ważne? Otóż, odczyn kwaśny i zasadowy zupełnie zmieniają smak kawy. Woda o odczynie zasadowym, sprawi, że kawa będzie miała gorzki posmak, natomiast kwaśny odczyn wody przyczyni sie do tego, że nasza kawa będzie poprostu kwaśna.
- Ważnym aspektem jest również TDS (Total Dissolved Solids), czyli całkowita ilość rozpuszczalnych w wodzie substancji. Poziom 150 mg/l jest najbardziej odpowiednim do parzenia kawy. Ale akceptowalny poziom TDS to od 75 mg/l do 250 mg/l. Co jeśli TDS jest zbyt wysokie? Kawa nie będzie miała miała możliwości rozpuszczenia swoich drogocennych substancji, nie poczujemy wtedy pełni aromatu. Jeśli natomiast TDS jest niższy od zalecanego, wtedy kawa uwolni zbyt dużo swoich substancji, co skutkować będzie wysoką goryczką i wręcz nieprzyjemnym, ostrym smakiem.
Woda powinna być świeża, czysta i pozbawiona obcych aromatów, takich jak na przykład chlor, który nawet w niewielkich ilościach może wpłynąć bardzo niekorzystnie na finalny smak kawy. Dlatego polecam używanie filtrów, na przykład system odwróconej osmozy, filtr przepływowy czy bardzo popularny, w miarę tani i łatwo dostępny filtr typu dzbanek filtrujący. Pamiętajmy, że przy parzeniu kawy, jakość wody ma ogromne znaczenie.
Wodę wlewamy do zbiorniczka, tuż pod zawór. Zakręcamy kawiarkę i stawiamy na źródle ciepła. Gdy kawa zaczyna się sączyć i powoli napełniać górny zbiornik, odliczamy około 2 minuty. Jeśli po tym czasie zauważycie, że z dyszy płynie jasnobrunatna ciecz, już nie przypominająca kawy, należy jak najszybciej kawę zdjąć ze źródła ciepła i wlać do filiżanek. Dobrze, aby filiżanki zostały uprzednio ogrzane. Można je wypłukać gorącą wodą i wytrzeć do sucha, wtedy zawarte w kawie olejki eteryczne nie osadzą się na rantach filiżanki. Niska temperatura negatywnie wpływa bowiem na kawowy bukiet.
- Do zbiorniczka nalewamy gorącą, przegotowaną wodę, pod zawór. Użycie gorącej wody, zdecydowanie skróci proces parzenia kawy.
- Sitko napełniamy odpowiednio zmieloną kawą, z rantów usuwamy nadmiar kawy, nie ubijamy i nie ugniatamy kawy. Kawy powinno być 1mm mniej niż wysokość rantów.
- Skręcamy kawiarkę – uwaga – dolna część może być gorąca, warto użyć ręcznika, aby się nie poparzyć.
- Nastawiamy na źródło ciepła i otwieramy pokrywę. Dzięki temu będziemy widzieć kiedy kawa zaczyna wypływać z dyszy. Powinna wypływać spokojnym strumieniem i nie bryzgać na boki.
- Od momentu, kiedy kawa zacznie wypływać z dyszy do zbiornika na kawę odliczamy 2-3 minuty.
- Po tym czasie możemy delektować się mocną, aromatyczną kawą.
- Najlepiej metodą prób i błędów znaleźć swój ulubiony sposób parzenia kawy w kawiarce – można eksperymentować z ilością kawy, gradacją oraz mocą palnika. Po kilku próbach z pewnością znajdziecie najlepsze rozwiązanie. Życzę zatem samych pozytywnych wrażeń 🙂
