Herbatka z Królową – czyli dzień brytyjski w Dzień Dobry TVN!

Październik 31, 2025

Brytyjski zwyczaj picia herbaty to kulturowy rytuał celebrowany o różnych porach dnia, z którego najbardziej znany jest afternoon tea, czyli herbatka popołudniowa połączona z podwieczorkiem.

Herbata jest napojem popularnym w całym kraju, często podawanym z mlekiem i ciasteczkami, a sam rytuał ma kilka odsłon, jak low tea czy high tea które różnią się porą i charakterem.

Herbata trafiła do Anglii w XVII wieku jako towar luksusowy, a jej spożycie stało się popularne wśród arystokracji. Tradycyjnie do afternoon tea używa się delikatnej chińskiej porcelany zazwyczaj z kwiatowym akcentem.

RODZAJE HERBATY

Najpopularniejszym rodzajem herbaty lubianym w Anglii jest czarna herbata i tu możemy wyróżnić:

English Morning Tea – pierwsza herbata wypita o świcie.
English Breakfast Tea – (brytyjska śniadaniowa) mieszanka czyli blend kilku rodzajów liści –daje mocny napar o pełnym body. Pierwotnie w jej składzie znajdowała się tylko chińska herbata, jednak obecnie jest to blend chińskiej i ceylońskiej herbaty. Zdarza się, że w śniadaniowej angielskiej herbacie znajdują się również liście z Assamu, Afryki i Indonezji. Jej intensywny smak świetnie komponuje się z mlekiem.
Irish Breakfast – (irlandzka śniadaniowa) jest mocniejsza, niż jej angielski odpowiednik. Zawiera dużą domieszkę herbaty Assam, która nadaje mieszance słodkiego smaku oraz mocnego czerwonego koloru naparu.
English Afternoon – to podobna mieszanka do English Breakfast, jednak w jej składzie obserwujemy inne proporcje herbaty z Assamu i Ceylonu. Dzięki temu jest łagodniejsza w smaku, a jej lekkość idealnie pasuje do małej wieczornej przekąski (ciasteczek lub kanapeczek).
Earl Grey – czarna herbata z bergamotką, uwielbiana w Anglii.

INNE, CORAZ BARDZIEJ POPULARNE HERBATY W ANGLII:

– mieszanki owocowe

– herbata zielona i oolong – ceniona za wartości zdrowotne

– Lady Grey – wariacje na temat Earl Greya

Rodzaje Tea Time

Early morning tea – Pierwsza herbata rano.
Breakfast tea – Połączenie herbaty z porannym posiłkiem.
Elevenses – Krótka przerwa na herbatę i przekąski przed południem.
High tea i Low tea – Tradycyjny podwieczorek, znany również jako „low tea”, odnosi się do miejsca, w którym był podawany – na niskich stolikach, często przypominających stoliki kawowe lub boczne, zazwyczaj spotykanych w formalnych salonach/salonach. Ten elegancki zwyczaj narodził się w kręgach arystokratycznych, gdy posiłek w południe (czyli lunch) składał się z lekkiego posiłku podawanego około południa, po którym następowała późna kolacja. Pierwotnie podawana około godziny 15:00 lub 16:00, herbata niska/podwieczorek ewoluowała dziś na wiele sposobów, dostosowując się do standardów i nawyków konsumpcyjnych współczesnego społeczeństwa. Nadal jednak jest synonimem luksusu, wyrafinowania, a nawet odrobiny frywolności. Tradycyjna herbata popołudniowa zazwyczaj nie jest podawana w domach prywatnych. Zamiast tego, częściej delektuje się nią w eleganckich hotelach, herbaciarniach i salonach, aby uczcić specjalne okazje. Podobnie jak herbata niska, herbata wysoka również wzięła swoją nazwę od stołów, na których była podawana – w tym przypadku wysokich stołów, takich jak stoły jadalne lub lady. Pomimo górnolotnej nazwy, „herbata wysoka”, zwana również „herbatą mięsną”, była tradycyjnie uważana za posiłek dla klasy robotniczej.

Herbata jest najczęściej podawana z mlekiem. Ważne jest, aby wlać do filiżanki najpierw mleko, a następnie dopiero gorącą herbatę, co jest według Brytyjczyków kluczowe dla smaku. Do herbaty podaje się drobne przekąski, takie jak kanapki, ciastka czy ciasta.

Dziś herbata jest stałym elementem brytyjskiej kultury, a przeciętny Brytyjczyk wypija około dwóch i pół filiżanki dziennie. Herbata służy jako przerwa w ciągu dnia, aby zaspokoić głód i móc spokojnie wytrwać do późniejszej kolacji.

Picie herbaty stało się symbolem brytyjskiej kultury i jest celebrowane o różnych porach dnia, w tym na specjalnych spotkaniach towarzyskich.

Herbaciany Savoir Vivre

Są pewne zasady, które sprawią, że przyjmowanie gości na herbatę w naszym domu, będzie przyjemnością. Zaproszenie na herbatę oznacza gościnność i szacunek dla tradycji. Jeśli nie chcemy popełnić faux-pas przy naszych gościach, koniecznie pamiętajmy o kilku zasadach.

Po pierwsze herbata musi być dobrej jakości i dobrze zaparzona.

Wybierając rodzaj herbaty na herbaciane przyjęcie – musimy być pewni, że dobrze ją zaparzymy. W dobrym tonie jest zapytanie naszego gościa, jaki rodzaj herbaty sobie życzy. Warto w domu mieć przynajmniej 3 różne rodzaje dobrej jakościowo, liściastej herbaty (czarną, zieloną czy białą). Wielkim nietaktem byłoby podać gościom zieloną herbatę w torebkach zalaną wrzątkiem. I tutaj warto zerknąć na ściągawkę

PARZENIE HERBAT

Zielona –70 – 80 stopni Celsjusza i 3 minuty (im bardziej szlachetna zielona herbata, tym temperatura niższa – np. Gyokuro – 60 stopni, 2 minuty, Taiping – 70 stopni, 3 minuty, Fukujyu – 60 stopni, 2 minuty).

Czarna i owocowa – biały wrzątek (czyli 100 stopni) – 3 – 4 minuty, owocowa 10 minut.

Biała – 70 stopni – 3 minuty,

Warto parzyć herbatę w imbryku lub żeliwnym zaparzaczu z sitkiem, tak by po upływie czasu parzenia usunąć sitko z listkami i tym samym przerwać proces parzenia. Warto parzyć herbatę zgodnie ze sztuką parzenia – wtedy mamy pewność, że napar będzie wysokiej jakości. Na stół zanosimy imbryk bez sitka w środku.

Pamiętajmy, że intensywność naparu powinna być wyważona. Lepiej zrobić nieco mocniejszy napar, niż za słaby. Warto wtedy podać na stół mały dzbanuszek z gorącą wodą – tak, by gość mógł sobie rozrzedzić napar we własnej filiżance, jeśli stwierdzi, że napar jest zbyt mocny. Słabego naparu już nie uratujemy.

Wielkim faux-pas jest zalanie listków herbaty bezpośrednio w szklance (bez sitka) i wręczenie jej naszym gościom. Chyba już nikt tak nie robi na szczęście…

Po drugie – ważna jest estetyka

Wskazane, by zadbać o imbryk i filiżanki w tej samej konwencji – mogą być z jednego kompletu lub utrzymane w jednej linii tematycznej (np. żeliwny, japoński imbryk i japońskie filiżanki z cienkiej porcelany lub zestaw z tego samego kompletu). Najbardziej odpowiednim naczyniem do picia herbaty jest porcelana. Idealna filiżanka do herbaty powinna być zrobiona z cienkiej i delikatnej porcelany. Mogą być one również szklane lub fajansowe, jednak porcelana najlepiej i najszybciej rozgrzewa się, co ma istotne znaczenie przy serwowaniu naparu. Faktura szkła dodatkowo nie pozwala na ocenę smaku herbaty w odróżnieniu od delikatnej powierzchni porcelany, która łagodzi temperaturę i jest przyjemna w dotyku. Tego, że filiżanka musi być bezwzględnie czysta, chyba nie trzeba wspominać.

Ładne akcesoria herbaciane, to prawdziwa uczta dla oka. Pijąc herbatę w pięknych filiżanka czujemy się wyjątkowo. Celebrujemy chwilę. A chyba o to chodzi, żeby nasz gość czuł się wyjątkowo.

A jak trzymać filiżankę? – Filiżankę trzymamy za uchwyt, nie wkładając palców w uchwyt/. Trzymamy jedną ręką. Drugą ręką nie dotykamy filiżanki. I musimy pamiętać o tym, by mały palec nie pozostawał odchylony od reszty. To nietakt. Mały palec trzymamy blisko palca serdecznego.

Ważne – podnosząc filiżankę do ust należy patrzeć do środka filiżanki – zerkanie znad filiżanki jest postrzegane jako nieeleganckie.

A co z łyżeczką ?

Zgodnie z etykietą nasz gość powinien otrzymać łyżeczkę na spodku. To nieodłączny element, ale służy jedynie do mieszania herbaty. Nie powinniśmy nabierać łyżeczką cukru, oblizywać łyżeczki czy bawić się nią. Mieszać powinniśmy góra-dół (godzina 12.00-18.00) 3x. Nie powinniśmy mieszać kręcąc koła w filiżance. Nie powinno się stukać łyżeczką o brzegi filiżanki, należy to robić bezszelestnie. No i oczywiście – nie pijemy z łyżeczką w środku filiżanki. Po zamieszaniu należy odłożyć łyżeczkę na spodek. Taka mała łyżeczka, a tyle problemów…

Co ze spodkiem?

Nigdy nie podajemy gościom samej filiżanki, bez spodka. Nie powinniśmy go podnosić, jego miejsce jest na stole. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy pijemy herbatę na stojąco.

Co z cytryną i cukrem?

Zgodnie z etykietą, do herbaty używamy tylko cukru i mleka lub cukru i cytryny (koniecznie w bardzo cienkich plasterkach) – nigdy nie łączymy mleka i cytryny w jednej filiżance. Do herbaty czarnej możemy podać: cukier, cytrynę, konfiturę, miód. Wszystkie te dodatki powinny znajdować się w małych słoiczkach lub miseczkach z osobnymi łyżeczkami.